Từ khi bia Craft có mặt tại Việt Nam đã nhanh chóng trở thành trào lưu. Điều tạo nên cơn sốt craft bia là sự đa dạng và độc đáo của hương vị. Sau đây là một số loại bia craft phổ biến và được ưa chuộng nhất hiện nay.
Contents
Các loại bia craft được phân theo đúng chuẩn quốc tế
Khi lần đầu bước chân vào thế giới của các loại bia craft (bia thủ công), bạn không những sẽ bị choáng ngợp bởi vô số mùi hương, hương vị mà còn bị bối rối trong việc phân biệt các loại bia craft khác nhau.
Phân biệt các dòng bia thủ công như Ale, Pale Ale India Pale Ale (IPA), Lager… chưa bao giờ là một điều dễ dàng, đặc biệt là với những người mới nhập môn. Đó là chưa kể, những khái niệm này còn được mở rộng hơn mỗi ngày bởi sự giao thoa, học hỏi giữa các phương thức ủ bia khác nhau trên thế giới.
Để bạn có một nền tảng rõ ràng, giúp việc tìm hiểu về bia craft dễ dàng hơn, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm hiểu rõ khái niệm của 2 dòng bia craft chính: Ale và Lager, và vì sao Lager đôi khi là bia craft hoặc không.
Bia craft Ale
Ale là thuật ngữ rộng, dùng để chỉ rất nhiều loại bia thủ công. Xét về thị trường các loại bia craft, bia Ale hiện chiếm ưu thế hơn bia Lager. Một điểm chung của các loại Ale là chúng đều được ủ từ men ấm. Phương pháp ủ bia Ale là quá trình lên men ở nhiệt độ cao, nhờ thế mà thành phẩm thường sẽ ngọt, vị bia đậm với hương trái cây và hoa bia khá rõ rệt.
Bia Ale có rất nhiều loại, dưới đây là một số dòng Ale thường thấy:
1. Pale Ale
East West là thương hiệu bia thủ công tại Sài Gòn với đặc sản là Pale Ale. Khi uống bạn sẽ cảm nhận được sự cân bằng giữa mạch nha Đức và hoa bia của Mỹ và New Zealand. Gọi là đặc sản vì Pale Ale được sản xuất theo quy trình và chất lượng chuẩn quốc tế. Đó là sự kết hợp giữa phương pháp nấu bia truyền thống của Châu u, hiện đại của Mỹ nhưng cũng thêm vào những tinh túy Đông Phương.
Pale Ale được định nghĩa là dòng bia có màu nhạt hơn so với dòng Ale trung bình dựa trên định mức lúa mì và ngũ cốc được thêm vào trong quá trình ủ bia.
- Cái tên Pale Ale lấy cảm hứng từ loại đại mạch Pale Barley, với hoa bia, giấm và nước, cùng nhiều thành phần khác.
- Thành phần của dòng Pale Ale rất phong phú. Sự phong phú này trong nguyên liệu dẫn đến vô vàn hương vị khác nhau của các loại Pale Ale. Ví dụ, bia Pale Ale được làm từ đại mạch của Anh sẽ cho ra vị khác với dòng Pale Ale được làm ở những xưởng ủ bia của Mỹ.
- Tuy Pale Ale có hương vị nồng hơn nhiều so với nhiều loại bia phổ thông trên thị trường nhưng trong chuỗi bia craft, đây thuộc vào dòng bia nhẹ. Nếu so sánh với loại bia tối màu và đậm hơn như Stout hay Porter, Pale Ale hẳn sẽ là một lựa chọn dễ uống hơn cho những ai ưa thích sự nhẹ nhàng bởi cấu trúc loãng và độ cồn nhẹ.
Bạn nên thử: East West Pale Ale. Đây là loại bia cân bằng hoàn hảo giữa mạch nha Đức với hoa bia New Zealand và Mỹ. Loại bia thủ công mang sự tươi mát này được nhiều người thưởng thức bia craft Sài Gòn yêu thích.
2. India Pale Ale (IPA)
IPA là một dòng bia nhánh của Ale với sự khác biệt chính là thành phần hoa bia. Hoa bia (tên khoa học: Humulus lupulus) là một loại hoa gắn liền với công nghiệp sản xuất bia từ thế kỷ thứ IX.
Mục đích sử dụng ban đầu của hoa bia là một nguyên liệu giúp bảo quản bia nhờ vào đặc tính kháng khuẩn của nó. Nhưng dần về sau này, hoa bia dần trở thành nguyên liệu chính yếu để tạo độ đắng độc đáo của bia craft.
Sự kết hợp của hơn 100 loại hoa bia khác nhau cho phép người uống được nếm trải một bộ sưu tập hương liệu dồi dào, từ đắng, thơm, chua, ngọt, dịu, thậm chí là mang mùi vị của các loại trái cây nhiệt đới.
Các dòng IPA thường chỉ tập trung vào hoa bia, có nghĩa hoa bia sẽ là thành phần định hướng cho cả quá trình ủ bia. Việc tập trung vào tính tương tác và sự cân bằng của hoa bia với những nguyên liệu thành phần khác chính là dấu ấn giúp IPA phân biệt mình với các loại bia craft khác.
Bia IPA được xem là dòng bia có độ đắng cao hơn mức trung bình (do hoa bia nắm vai trò chủ đạo) và thuộc top trên của thang đo độ đắng IBU (International Bitterness Units). Dòng IPA cũng đặc trưng với nồng độ cồn (ABV) cao. Nhiều công thức IPA mang vị khô đắng có thể kéo dài hương vị đến tận cuống họng của bạn. Nếu bạn muốn thử cảm giác mạnh, hãy bắt đầu với một ly bia IPA, điều này hứa hẹn mang đến cho bạn một trải nghiệm đáng nhớ.
Bạn nên thử: Far East IPA. Bia có hương vị mạnh và đậm đà được kết hợp từ mạch nha, hoa bia và men thuộc khắp nơi trên thế giới. Từ các mùi thơm của hoa bia Mỹ trăm năm đến hoa bia Nelson Sauvin vùng nhiệt đới New Zealand, loại bia này mang đến hương thơm liên Thái Bình Dương tuyệt vời và đáng để thưởng thức quanh năm.
3. Porter
Xuất xứ của Porter, một trong hai loại bia đen trứ danh là vào thế kỉ 18 tại thủ đô London phồn hoa của Anh Quốc. Đây là nơi đầu tiên mà “lúa mạch rang” được sử dụng trong những mẻ bia thơm và trở thành món uống yêu thích của giới lao động tại London thuở bấy giờ. Chính vì xuất thân khá “bình dân” như thế, cùng màu nâu đen mạnh mẽ, cái tên Porter (phu khuân vác) cũng được gắn với dòng bia này từ đó. Porter được yêu thích bởi hương vị khen khét đặc trưng của cà phê hay sô cô la. Các loại bia craft này cân bằng hoàn hảo giữa lúa mạch và hoa bia, với độ cồn dao động từ 4% – 7%.
Bạn nên thử: Coffee Vanilla Porter. Bia sử dụng cà phê pha lạnh độc đáo để kết hợp với điểm mạnh của bia. Sự kết hợp của mạch nha rang kĩ và cà phê Việt Nam tạo nên một cặp đôi tuyệt hảo, điểm thêm sự góp phần của những tầng lớp hương thơm vanilla. Thật sự là một ly bia mượt mà.
4. Stout
Stout được xem là anh em với Porter, và thật ra nếu uống một ly bia đen, không nhiều người phân biệt được đấy là Porter hay Stout. Stout sinh sau đẻ muộn hơn, là kết quả của những nghệ nhân ủ bia muốn tạo ra biến thể mới từ Porter mang dấu ấn của riêng mình. Bia Stout có hương vị khét, cafe đậm đà hơn và độ cồn cao hơn, khoảng 7% – 8%.
Ngoài yếu tố lịch sử, khác biệt lớn nhất giữ Porter và Stout nằm ở tỉ lệ lúa mạch thường và lúa mạch đã được rang lên. Tỉ lệ rang càng nhiều thì bia thường nghiêng về hướng Stout hơn. Tuy nhiên, định nghĩa này cũng không chính xác tuyệt đối vì còn tùy vào phong cách của nhà nấu bia, trên thị trường không thiếu những dòng Porter đậm đà và Stout nhẹ nhàng thanh thoát.
Bạn nên thử: Independence Stout. Đây là loại bia mạnh, đậm màu và chứa đựng nhiều hương vị phong phú cũng như phức tạp. Các loại mạch nha, este trái cây, hoa bia kết hợp hài hoà một cách cân bằng. Mặc dù mang bản chất mạnh mẽ và có nồng độ cồn cao nhưng nó đáng được lưu tâm và thưởng thức.
5. Lager
Lager ít xuất hiện trong thị trường bia craft, nhưng lại rất phổ biến ở thị trường bia công nghiệp với các thương hiệu lớn như Tiger, Budweiser, Heineken, Carlsberg… Lagers được lên men trong điều kiện lạnh: trước khi bia lager được bán ra, nó phải được bảo quản (để hoàn thiện) ở nhiệt độ lạnh trong một khoảng thời gian cố định. Nhiệt độ lạnh sẽ giúp tất cả nguyên liệu bên trong có đủ thời gian hoà vào nhau để tạo ra thành phẩm cuối cùng.
Có thể bạn chưa biết, loại bia được tiêu thụ nhiều nhất toàn cầu được gọi là Pale Lager, có màu vàng rơm nhạt, ga mạnh, nhưng nồng độ cồn không cao. Theo website chuyên về bia Ratebeer.com, Pale Lager có nồng độ cồn (ABV) vào khoảng 4-6%. Đó chính là các loại bia công nghiệp mà bạn vẫn hay uống: Tiger, Budweiser, Heineken, Carlsberg…
Không giống mùi vị của các loại bia thủ công, Lager công nghiệp vị của hoa bia lẫn mạch nha đều không đậm đà. Độ mạnh của bia cũng không cao, và vị bia giữa các thương hiệu khác nhau cũng không quá khác biệt.
Vậy Lager có phải là bia craft (bia thủ công) không? Câu trả lời có thể là “có” hoặc “không”! Điều này phụ thuộc vào quá trình nấu bia, cũng như số lượng bia được nấu trong từng đợt. Định nghĩa của bia craft là không được sản xuất với số lượng lớn, vì thế Tiger, Heineken… không phải là bia craft, mà là một sản phẩm bia công nghiệp.
Nếu bạn đã biết loại bia mà mình chọn là Lager, hãy hỏi bartender về quy mô của nơi nấu bia để xác định đây có phải là bia thủ công hay không. Trong các loại bia craft dòng Pale Lager có cái tên Pilsner phổ biến hơn cả.
Bạn nên thử: Pacific Pilsner. Bia có hương thơm đặc trưng của Pilsner cổ điển (nổi bật là lúa mạch) cùng các hương thơm đến từ những loại trái cây họ cam, quýt và thảo mộc. Tất cả hoà quyện tạo nên một điểm nhấn đầy thú vị. Thưởng thức Pacific Pilsner, bạn sẽ cảm nhận được vị dịu nhẹ mật ong cùng ngũ cốc. Và không quên điểm xuyến chút vị gia vị và thảo mộc khi kết thúc.
IPA
Đặc trưng của IPA thường rất đắng so với khẩu vị của người Việt Nam. Nhưng sau khi Rooster kỳ công nghiên cứu và tạo ra một công thức mới đã biến IPA thành loại bia dễ uống nhất nhì Sài Gòn. Bí quyết của Rooster là nhập hoa biê từ vùng Yakima, Washington, Hoa Kỳ và lúa mạch tuyển chọn bằng tay từ khắp nơi trên thế giới để cho ra đời những thành phẩm thanh mát và đồng nhất về chất lượng. Khi uống bạn sẽ cảm nhận vị đắng trong bia IPA đó là sự kết hợp giữa hoa bia Mosaic, Amarillo và Citra nhưng vẫn rất dễ uống.
Burnin’ Down The House Double IPA
Đây là dòng bia được Pasteur Street sản xuất và được đánh giá là loại bia thủ công mang đậm bản sắc Việt. Bởi bên cạnh lượng hoa bia còn có cả vị cam quýt, quả có hạt và hương thông nên hương vị của loại bia này khá cân bằng. Đặc biệt trong bia còn có mật ong và hoa chôm chôm. Những ai có tửu lượng thấp thì hãy cân nhắc trước khi thử nhé vì Burnin’ Down The House Double IPA là bia khá mạnh, nồng và rất đắng ban đầu, sau đó mới có vị ngọt từ trái cây.
East Sea
Đây cũng là loại bia thủ công được sản xuất phù hợp với khẩu vị của người Việt và Platinum chính là đơn vị chế biến thành công East Sea. Khi uống bạn sẽ cảm nhận được có rất nhiều hương vị trái cây hòa cùng với hương hoa bia nồng nàn. Hậu của bia hơi cay do có thảo mộc, vỏ cam và cỏ cắt. East Sea phù hợp để uống kèm khi dùng các món ăn Việt.
White Ale
Theo các chuyên gia, loại bia thủ công này có độ mạnh trung bình nhưng khi uống vào ngay lập tức sẽ có cảm giác say lâng lâng. Bạn sẽ cảm nhận được hương cam quýt lẫn với yến mạch. Có nhiều hương vị để lựa chọn nhưng không hề khó uống. White Ale được Tê Tê chế biến mang phong cách Bỉ với nồng độ cồn vừa phải, thích hợp với nhiều người
Golden Ale
Được gọi với cái tên rất mỹ miều “Cái ngàn vàng Golden Ale” loại bia thủ công này là sự lựa chọn hoàn hảo cho những ai mới bước chân vào thế giới bia thủ công. BiaCraft là đơn vị có tiếng trong giới bia thủ công tại Việt Nam đã chinh phục được giới sành bia với dòng bia đặc trưng này. Một phần là do Golden Ale dễ uống, một phần nữa là hương vị dịu nhẹ phù hợp với thời tiết Việt Nam.
Mango IPA
Từ cái tên là bạn có thể hình dung ra được hương vị đặc trưng của loại bia thủ công này. Đây là sự sáng tạo thành công của Lạc Brewing Co. khi thêm sốt xoài vào bia. Kết quả họ đã có loại bia với hương vị trái cây thơm lừng hòa quyện vào vị caramel còn đọng lại nơi đầu lưỡi. Sự độc đáo của Mango IPA là sự kết hợp giữa phương pháp sản xuất của Mỹ với nguyên liệu ngay tại địa phương.
Loose Rivet New England IPA
New England IPA từng rất nổi tiếng ở Mỹ và tạo nên nhiều tranh cãi về hương vị. Nhưng khi vào Việt Nam, nó đã được Heart of Darkness tạo ra một phiên bản mới với tên gọi “Loose Rivet New England IPA” và được đánh giá là một cuộc cách mạng trong quá trình phát triển ngành nấu bia. Sự đột phá về màu sắc và hương vị đã làm nên nét độc đáo của craft bia này.
Một số điểm uống bia craft được những người sành về bia thủ công gợi ý và điều đặc biệt là tại đây đã có thể dùng Ví MoMo thanh toán rồi: BiaCraft Artisan, Saigon Craft Beer, The Ihub – Craft Beer, Coffee & Ideas, Quán Ụt Ụt.
Xem thêm: Bia Hoàng Sa Special và Bia Trường Sa Special – Thông tin, giá bán